Emisyon Ticaret Sistemi İşletim Gelir Tavanının Karşılanması İçin Uygulanacak Bedel ve Komisyonlara İlişkin Yöntem Bildirimi

Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu’nun (EPDK) 27/11/2025 tarihli ve 13975 sayılı Kurul Kararı ile yayımlanan “Emisyon Ticaret Sistemi İşletim Gelir Tavanının Karşılanması İçin Uygulanacak Bedel ve Komisyonlara İlişkin Yöntem Bildirimi” kapsamında ETS’ye tabi firmalar için önemli düzenlemeler yapılmıştır .

Bu düzenleme, ETS kapsamına giren firmaların ödeyeceği hizmet bedelleri, piyasa işletim ücretleri, yıllık katılım ücretleri ve işlem bazlı komisyonların nasıl hesaplanacağını belirlemektedir. Söz konusu ücretler karbon fiyatı değildir, tamamen piyasa işletim hizmeti karşılığıdır.

ETS kapsamındaki firmalar için ne anlama geliyor?

1. Gelir Tavanı Uygulaması Getirildi
   Piyasa işletmecisinin (EPİAŞ) elde edebileceği gelire bir üst sınır (gelir tavanı) belirlenmiştir.
2. Gelir Tavanı Aşılırsa Ne Oluyor?
   Yönetmelik gereği gelir tavanının aşılması hâlinde EPİAŞ ek bir gelir elde edemez.
   Yani aşan bölüm işletmeciye bırakılmaz; firmalara ilave bir yansıtma yapılmaz.
3. Gelir Tavanının Altında Kalınırsa Ne Oluyor?
   Eğer EPİAŞ’ın gelirleri gelir tavanının altında kalırsa, izleyen dönemde ücretler artırılarak fark telafi edilir.
   Bu durum, firmaların sonraki dönemde işlem ücretlerini biraz daha yüksek görebileceği anlamına gelir.
4. Ücretlendirme İşlem Hacmine Göre Belirleniyor
   Firmaların ödeyeceği hizmet bedelleri;
   • gerçekleştirdiği işlem hacmine,
   • işlem türüne,
   • yıllık katılım ücretine,
   • tarife dönemindeki piyasa büyüklüğüne
     göre hesaplanacaktır.
5. Yıllık Katılım Ücreti Değişebilir
   Yıllık katılım ücreti (YKU), piyasadaki büyüklüğe ve tarife parametrelerine bağlı olduğundan her yıl revize edilebilecektir.
   Örneğin 2026 yılı için açıklanan yıllık katılım ücreti 100.000 TL olarak belirlenmiştir (Karar eki tablosu).
6. Farklı İşlemler İçin Farklı Hesaplama Yöntemleri Var
   Spot alım-satım, tahsis işlemleri, piyasa erişim işlemleri gibi farklı tür operasyonlar için farklı formüller uygulanacaktır.

Bu Düzenleme Firmalar İçin Neden Önemli?

• ETS piyasasına katılan her firma zorunlu yıllık katılım ücreti ödeyecek.
• Piyasada yaptığı her işlem için ayrı bir işlem hizmet bedeli yansıtılacak.
• Ücretler değişken; gelir tavanı uygulaması nedeniyle yıllar arasında farklılık gösterebilir.
• Bu nedenle firmaların ETS bütçe planlamasını bu yeni şemaya göre yapması gerekmektedir.

Not: ETS kapsamı, “Türkiye Emisyon Ticaret Sistemi Yönetmeliği Taslağı” EK-1 ve MADDE 5 uyarınca şu şekilde belirlenmiştir:

ETS zorunlu kapsamı:

• Kategori B tesisler: Yıllık emisyonu 50.000 – 500.000 ton CO₂e
• Kategori C tesisler: Yıllık emisyonu 500.000 ton CO₂e üzeri

Bu tesisler aynı zamanda aşağıdaki faaliyetlerden en az birini yürütmektedir:

Pilot dönem faaliyetleri (çelik, alüminyum, çimento, enerji vb.)

• 20 MW üzeri yakma tesisleri
• Demir–çelik üretimi ve dökümü
• Alüminyum & alümina üretimi
• Çimento klinker üretimi
• Seramik, cam, kireç üretimi
• Nitrik asit, amonyak, hidrojen, organik kimyasallar vb.

Kapsam dışı kalanlar:

• Münhasıran biyokütle kullanan tesisler
• Askeri tesisler
• Okul/üniversite/hastane türü kamu kurumları