Avrupa Birliği Komisyonu’nun Omnibus Yasa Teklifi Ne Getiriyor?

AB Komisyonu, sürdürülebilirlik düzenlemelerine yönelik “Omnibus Yasa Teklifi” adıyla kapsamlı bir sadeleştirme paketi sundu. Yasa teklifi Avrupa Yeşil Mutabakatı hedeflerinden ödün vermeden düzenlemelerin getirdiği yükü KOBİ’ler başta olmak üzere hafifletmeyi, yatırımları teşvik etmeyi ve sürdürülebilirlik hedeflerine ulaşımı kolaylaştırmayı amaçlıyor. Bu yolla şirketlerin idari maliyetlerinin azalarak yaklaşık 6,3 milyar avroluk tasarruf sağlanması ve 50 milyar avroluk kamu ve özel yatırım kapasitesinin yaratılması planlanıyor.

AB Komisyonu’nun yasa teklifi ile radarındaki başlıklarda önerdiği ana değişiklikler:

CSRD (Kurumsal Sürdürülebilirlik Raporlama Direktifi)

• CSRD kapsamındaki şirketlerin %80’inin bu yükümlülükten muaf tutularak
  sadece en büyük şirketlerin sürdürülebilirlik raporu hazırlamakla yükümlü olması
• Tedarik zincirindeki küçük şirketlerin üzerindeki dolaylı yükün azaltılması
• Şu an için 2026 veya 2027’de raporlama yapması gereken şirketlerin
  raporlama yükümlülüğünün 2028’e ertelenmesi

 

Taksonomi

• Taksonomi raporlamasının yalnızca CSDDD kapsamındaki en büyük şirketlere uygulanması, küçük şirketlerin ise gönüllü olarak raporlama yapabilmesi
• Yeşil varlık oranı (Green Asset Ratio – GAR) hesaplamalarında küçük şirketlerin etkisinin azaltılması
• “Önemli zarar vermeme” (DNSH) kriterlerinde basitleştirme yapılması ve özellikle kimyasallar ve çevre kirliliği ile ilgili kriterlerde esneklik sağlanması
• Taksonomiye kısmi uyum gösteren faaliyetlerin raporlanmasına izin verilerek kademeli çevresel geçişin teşvik edilmesi
• Taksonomi raporlaması için bir finansal önemlilik eşiği belirlenmesi ve raporlama şablonlarının yaklaşık %70 oranında azaltılması

 

CSDDD (Kurumsal Sürdürülebilirlik Özen Yükümlülüğü Direktifi)

• Şirketlerin sadece doğrudan iş ortaklarına odaklanarak tüm tedarik zincirini inceleme yükümlülüğünün hafifletilmesi
• İnceleme sıklığının her yıldan 5 yıla çıkarılması ile böylece maliyetlerin
  düşürülmesi
• Büyük şirketlerin KOBİ’lerden fazla ayrıntılı bilgi talep etmemesinin
  sağlanması
• Değer zinciri haritalama sürecinin basitleştirilmesi
• AB genelinde sürdürülebilirlik durum tespiti kriterlerinin daha uyumlu hale
  getirilerek ülkeler arasındaki uygulama farklılıklarının azaltılması

 

CBAM (Sınırda Karbon Düzenleme Mekanizması)

• 50 ton/yıl altı CBAM ürünleri ithal eden küçük firmaların muaf tutulmasıyla
  182.000 KOBİ’nin üzerindeki yükün ortadan kaldırılması
• CBAM yükümlülüklerinin daha az karmaşık hale getirilmesiyle karbon ayak izi hesaplamalarının sadeleştirilmesi
• CBAM’ın uzun vadede daha etkili olabilmesi için kuralların güçlendirilerek suistimalin önlenmesi

 

Komisyon Omnibus ile InvestEU ve diğer finansal mekanizmalarda reform yaparak, AB yatırım kapasitesini artırmayı da başlıca konularından biri olarak ele alıyor. Bu yolla kullanılmayan fonlardan 50 milyar avroluk ek yatırımı hayata geçirmeyi planlıyor.
Sonuç olarak, AB Komisyonu’nun Omnibus Yasa Teklifinin sürdürülebilirlik hedeflerinden vazgeçmeden iş dünyasının rekabetçiliğini artıracağı ve yatırımları teşvik edeceği düşünülüyor.
Ancak, bu teklifle AB Komisyonu’nun sadece geriye doğru bir adım atmakla kalmayıp aynı zamanda Avrupa’nın yeşil dönüşümdeki rekabet avantajını da düşüreceğini düşünenlerin sayısı hiç azımsanacak gibi değil. Halen CSRD ile ilgili çalışmalarına başlamış ve kapsam dışında olması öngörülen şirketlerin cezalandırılacağından tutun da CSDDD’deki tüm tedarik zincirini inceleme yükümlülüğünün hafifletilmesiyle insan haklarına yönelik maddelerin etkisiz hale geleceğine yönelik olacağına dair çeşitli görüşler mevcut. Öneriler arasında ise durum netleşene kadar hem yasal yaptırımlarla karşılaşmamak hem de şirkete getireceği faydalar nedeniyle stratejik çalışmalara devam etmek bulunuyor.
Önümüzdeki süreçte, teklif Avrupa Parlamentosu ve AB Konseyi tarafından
görüşülerek son şekline getirilecek. Kapsamın oldukça daraltıldığı maddeler içermesi nedeniyle itirazların olması ve maddelerde güncellemeler yapılması çok olası. Yasa teklifi ancak güncellemeler sonrasında üzerinde anlaşmaya varılan şekliyle yürürlüğe girecek ve belirlenecek takvim doğrultusunda uygulamaya alınacak.

Ayrıntılı bilgi için:

https://ec.europa.eu/commission/presscorner/detail/en/ip_25_614