Yerkürenin 9 Tehlike Sınırının 6 Tanesini Aştık

Yerkürenin 9 tehlike sınırının 6 tanesini aştık…

2015 yılında yapılan araştırmada 4 sınır aşılmış olarak tespit edilmişti fakat bu hafta yayınlanan makale ile aşılan sınırın 6 olduğu tespit edildi.

2009 yılında ilk kez Stockholm Üniversitesi araştırmacıları tarafından ortaya koyulan Gezegen Sınırları çerçevesi sistemi süreci kavrama anlamında çok önemli bir kaynaktır. Bu sistemsel 9 sınır tanımlaması hükümetler, uluslararası örgütler, sivil toplum kuruluşları ve bilim topluluğu dahil olmak üzere sürdürülebilir kalkınma için ön koşul olarak insanlık için güvenli çalışma alanı anlamında gelmektedir. 9 sınıra özet olarak bakmamız gerekirse
 

1. Stratosferik Ozon Tüketimi ( Uv radyasonunun filtrelenmesi ve zarar görmesi durumunda insanlardaki cilt kanseri olma olasılığının artmasına ve aynı zamanda  biyolojik sistemlerine zarar verebilir. )
2. Biyoçeşitliliğin Azalması Ve Yok Oluşu ( Dünya’da hızla artan popülasyonun sonucunda, tarım alanlarının uygunsuz kullanımı, şehirleşme, fosil yakıtların kullanımı, karbondioksit salınımı artması biyoçeşitlilik kaybıdır )
3.  Kimyasal Kirlilik (Kimyasal kirlilik, insanoğlunun faaliyetlerinin sonucunda oluşan toksik madde içeren yani doğanın ürünü olmayan kirliliktir.
4. İklim Değişikliği
5. )Okyanus Asitliği (Okyanuslar atmosferde oluşan sera gazlarının dörtte birinden fazlasını soğurur. Okyanusun böyle bir özelliği olmasaydı sera gazı gittikçe artar ve Dünya daha çabuk ısınır. Okyanusun artan asit oranı ile kalsiyum karbonat reaksiyona girer. Kabuklar ve iskeletler erimeye başlar. Denizde ki canlı çeşitliliği azalır.)
6. )Tatlı Su Kullanımı (Dünya’daki suların sadece %3’ü tatlı sudur. tatlı su kullanımı doğru şekilde uygulamazsak ekosistemde bulunan bütün canlılar doğrudan olumsuz etkilenir. )
7. Arazi Kullanımı (Toprakların tarım arazisi olarak kullanılması ve tarımda kullanılan kimyasal ilaçlar o topraklardaki habitatların bozulmasına ve yok olmasına yol açmıştır. )
8. Azot Ve Fosfor (Bitkilerin büyüyüp gelişmesi için nitrojen ve fosfora ihtiyaçları vardır.. İnsan faaliyetlerinden kaynaklanan çok fazla azot ve fosforun varlığı havanın ve suyun kirlenmesine neden olur. ( Musilaj)
9. Aerosol Yüklemesi (Aerosol yüklemesi, bulut oluşumunu,
atmosferik hava sirkülasyonunu, Güneş’ten gelen ışınların yansımasını ve atmosfer tarafından tutulmasını etkiler.)

Bilim insanlarından oluşan uluslararası bir ekip ilk kez, insanlık için güvenli bir çalışma alanı tanımlayan dokuz sınır sürecin tamamını haritalandırarak gezegensel esnekliğin ayrıntılı bir taslağını çıkarmıştır. Küresel ısınmadan biyosfer ve ormansızlaşmaya, kirleticiler ve plastikten azot döngüsü ve tatlı suya kadar: Science Advances dergisinde yayınlanan yeni bir araştırmaya göre, dokuz gezegensel sınırdan altısı aşılırken, aynı zamanda tüm sınır süreçlerindeki baskı da artıyor.

“Bir sınırın aşılması, bir gecede meydana gelen köklü değişikliklere eşdeğer olmasa da, birlikte insanlar ve parçası olduğumuz ekosistemler için artan riskler açısından kritik bir eşiği işaret etmektedir…

Tıpkı Montreal ve Kyoto Protokolleri gibi uluslararası işbirliği ve girişimlerle bazı sınırlar ile mücadele edilebildiği gibi  mevcut zorlukları etkili bir şekilde ele almak için de benzer bir ortak yaklaşım gereklidir.

” Detaylı bilgiye Earth beyond six of nine planetary boundaries | Science Advances adresinden ulasabilrisiniz.

The 2023 update to the Planetary boundaries. Licensed under CC BY-NC-ND 3.0. Credit: “Azote for Stockholm Resilience Centre, based on analysis in Richardson et al 2023”. Download the illustration here.

Kaynaklar;

, Gezegensel Sınırlar | iklimBU | Boğaziçi Üniversitesi (boun.edu.tr)stockholmresilience.org/research/planetary-boundaries/planetary-boundaries/about-the-research/the-nine-planetary-boundaries.htmlbilimgenc.tubitak.gov.tr/makale/ozon-deligi-neden-antarktikanin-uzerinde-olusuyor